Nie jestem lekarzem, ale zawsze się zastanawiałem, która forma jest właściwa (z punktu widzenia medycyny):
"cięcie cesarskie" czy "cesarskie cięcie"? Zauważyłem, że lekarze ginekolodzy-położnicy wyraźnie preferują "cięcie cesarskie".
Jaco (Jacek Gąsior).

Ginekolodzy ci mają niewątpliwie rację. W słownikach ogólnych znajdujemy najczęściej "cesarskie cięcie", ale jest to forma potoczna, nielekarska. Miejsce przymiotnika w wyrażeniach ma funkcję znaczeniową i rzadko zależy od zwyczaju językowego. Porównajmy: "jasna rzecz" (rzecz o jasnej barwie) i "rzecz jasna" (oczywiście).
Wyrażenie "cesarskie cięcie" znaczy, że operacja została wykonana 'w sposób cesarski', np. przez cesarza, z cesarskim rozmachem, z cesarską odwagą (o ile cesarze są odważni) itd. Takie wskazywanie cechy nazywamy charakteryzującym, a wtedy przymiotnik znajduje się przed rzeczownikiem. Równie dobrze moglibyśmy powiedzieć "królewskie cięcie", "małe cięcie"... Natomiast "cięcie cesarskie" oznacza typ cięcia, jest to nazwa rodzaju operacji określona za pomocą przymiotnika.

Przymiotnik umieszczamy PO rzeczowniku, kiedy ma on charakter gatunkujący, klasyfikujący, terminologiczny. Mówimy "dur brzuszny", a nie "brzuszny dur", bo jest to konkretna choroba.

Nazwa operacji wyjęcia dziecka z ciała matki przez powłoki powstała w starożytności. Noworodek, który przyszedł na świat dzięki ratowniczej histerotomii (nacięcie macicy), był nazywany caeso lub caesar od łacińskiego caedo, cecidi, caesum (przecinać, rąbać, pruć). Od tego wyrazu pochodził przydomek Scypiona Afrykańskiego Starszego (236-184 p.Chr.) - Caeso, ten który został "wypruty" z łona zmarłej matki (w dawnej polszczyźnie "wyprutek"). Operacja nosiła bowiem nazwę sectio caesarea, zanim jeszcze Scypion pojawił się na świecie. Po niemiecku zabieg jest nazywany Kaiserschnitt, po angielsku c(a)esarean section, c(a)esarotomy. Jak z tego widać, cięcie cesarskie niewiele miało wspólnego z 'cesarzem', z wyjątkiem osobliwego przypadku Scypiona, który co prawda władcą nie był, ale wielkim wodzem na pewno, wszak pokonał Hannibala. To dopiero później niektórzy panujący w Rzymie i innych krajach Europy zaczęli używać nazwy najwyższej funkcji w państwie - caesar (po polsku cesarz), a to dla podkreślenia jej ważności, większej niż ma władza królewska.

Warto pamiętać, że przymiotniki zmieniają kolejność względem rzeczowników, kiedy wymaga tego budowa zdania ("telefon, wyłączony, milczał"), wchodzą w skład wyliczeń ("to człowiek wygadany, śmiały, życzliwy"), pada na nie akcent logiczny ("to człowiek śmiały, a czasem bezczelny"), zderza się z drugim określeniem (poprawny szyk: "wyższa szkoła biznesu", ale "szkoła wyższa") albo kiedy kontekst wymaga ścisłego określenia, do którego rzeczownika odnosi się przymiotnik (poprawny szyk: "badanie dobowej dystrybucji histaminy w tkankach", a nie "badanie dystrybucji dobowej histaminy", jak przeczytałem w pewnym artykule).