[Kody polskich znaków w plikach na nośniku]

Redakcje polskie zazwyczaj dysponują oprogramowaniem umożliwiającym konwersję polskich znaków do standardu wymaganego w fotoskładzie. Jednak zaleca się, aby tekst był napisany w jednym z następujących systemów:

- Windows CE (EE, Europa Środkowa, Europa Centralna, Central Europe), (strona kodowa Microsoft 1250),
- Latin 2 (strona kodowa Microsoft 852),
- międzynarodowy standard ISO 8859-2,
- Mazovia.

Niektóre redakcje wymagają kodowania polskich znaków w formacie MacIntosh PL.

[Kody znaków obcojęzycznych]

W wypadku kodowania znaków obcojęzycznych najwygodniejszy jest system Windows-1250 lub ISO 8859-2.

[Nośniki]

Większość współczesnych systemów komputerowych nie czyta już dyskietek starego typu: 5 1/4 cala i 3 1/2 cala. Obecnie dopuszczalnymi nośnikami są: płyta CD, DVD lub blu-ray, a także pendrive. Pliki można przesyłać również pocztą elektroniczną - po uzgodnieniu z redakcją. Redakcje z zasady nie przyjmują prac niezaakceptowanych wstępnie co do tematyki, tytułu, sposobu przesłania i bez spełnienia innych wymagań. Nie są przyjmowane prace w formatach PDF, Html, XML, Deja-vu i podobnych, wtórnie przetworzonych, niepochodzących bezpośrednio z edytora. Obecnie stosuje się mechanizmy antyspamowe i chroniące czasopisma przed zalewem niechcianych materiałów, dlatego redakcje często polecają wstawienie określonego kodu do tematu listu, co zabezpiecza nadawcę przed odrzuceniem przesyłki przez automat odbiorcy, a odbiorcę przed nadużyciami.

Nośnik powinien być opatrzony nieusuwalnym napisem z danymi:
   nazwisko autora (jednego lub pierwszych dówch),
   tytuł pracy,
   system operacyjny komputera (np. DOS, Windows, MacIntosh, Linux)
   nazwę formatu tekstu (rodzaj edytora, czy ASCII, RTF itp.),
   system kodowania znaków polskich i obcojęzycznych,
   jeśli tekst jest przesyłany e-mailem - pełną nazwę pliku znajdującego się w załączniku do listu.
Jeśli praca jest przesyłana listem elektronicznym, to tylko jako załącznik. Nie wolno jej wstawiać do treści listu. Prócz powyższych danych obowiązkowo zawartych w treści listu, w temacie tego listu należy umieścić oddzielone przecinkami: nazwisko pierwszego autora, inicjał jego imienia, pierwsze dwa słowa tytułu pracy oraz kod, który został podany przez redakcję (o ile jest wymagany).

W razie wątpliwości należy porozumieć się z redakcją. Niekiedy nawet drobne uchybienia formalne mogą być przyczyną odesłania artykułu do poprawek lub wręcz odrzucenia go. Niektóre czasopisma traktują niedokładnych autorów z dużą podejrzliwością, wychodząc z założenia, że osoba, która nie umie przygotować artykułu, może również nie radzić sobie z pracą naukową albo lekceważy redakcję. W tym drugim wypadku może się to skończyć wpisaniem autora na listę osób niechcianych. Dlatego zawsze warto dwa razy sprawdzić, czy artykuł jest poprawnie sporządzony, albo zasięgnąć opinii specjalisty.

Plik z tekstem powinien mieć nazwę 8-znakową plus 3-znakowe rozszerzenie. Nazwa powinna identyfikować tekst tak, aby nie było pomyłek w drukarni. Nie może mieć brzmieć na przykład: "plik1.txt" ani "tekst.txt". Zaleca się, aby wiązała się z nazwiskiem pierwszego autora, na przykład: "BJankows.txt", "AZielin3.txt". W nazwach wolno używać tylko znaków występujących w alfabecie angielskim i cyfr. Taki sposób nazywania plików zapobiegnie trudnościom z oodczytywaniem tekstu w redakcji.

Na początek strony

Strona tytułowa

Strona tytułowa powinna zawierać:

a) tytuł artykułu: zwięzły, ale objaśniający treść [tytuły zbyt rozbudowane i przeciwnie - przesadnie lakoniczne, a także zawierające niestandardowe skróty, niejasne wyrażenia itd. są uważane za wyraz nieudolności autorów i zmniejszają zainteresowanie redakcji daną pracą];

b) imiona i nazwiska wszystkich osób, o których wiadomo, że są autorami pracy, wraz z najwyższymi posiadanymi przez nie stopniami i stanowiskami naukowymi oraz nazwami zakładów naukowych, z którymi są związane;

c) nazwę instytucji i zakładu naukowego, z którego wychodzi praca;

d) informacje o zrzeczeniu się lub nieuznawaniu czyjegoś autorstwa (jeśli taka sytuacja miała miejsce);

e) nazwisko i adres autora odpowiedzialnego za korepondencję w sprawie rękopisu;

f) nazwisko i adres autora, do którego należy przesyłać prośby o odbitki publikacji, lub informację, że odbitki nie będą dostępne;

g) informacje o źródłach finansowania pracy badawczej, np. o grantach (wraz z ich numerami), sprzęcie, lekach i in.;

h) umieszczoną u dołu strony tytułowej, proponowaną treść żywej paginy górnej lub dolnej [zgodnie ze stylem danego czasopisma], odpowiadającą tytułowi pracy i zawierającą nie więcej niż 40 znakow (wliczając w to znaki puste, tj. spacje, i interpunkcyjne).

Na początek strony

Autorstwo

Jako autorów artykułu wolno podawać tylko te osoby, które spełniają kryteria autorstwa. Każdy z autorów powinien mieć w pracy udział, który upoważnia go do wzięcia na siebie odpowiedzialności za publikowane treści.

Autorstwo pracy opiera się na udziale w:

a) stworzeniu założeń ogólnych i projektu badań oraz przeprowadzeniu analizy i interpretacji danych,

b) pisaniu artykułu lub krytycznej ocenie najważniejszych tez w nim zawartych,

c) zatwierdzeniu ostatecznej wersji do publikacji.

Spełnione muszą być wszystkie trzy powyższe warunki. Udział jedynie w uzyskiwaniu czy zbieraniu danych nie wyczerpuje prawnej definicji autorstwa. Również niewystarczające jest nadzorowanie zespołu badawczego. Za każdą część artykułu, mającą zasadniczy wpływ na zawarte w nim tezy główne, musi odpowiadać przynajmniej jeden autor.

Redakcja ma prawo wezwać autorów do opisania stopnia udziału każdego z nich w przedstawianej pracy; uzyskane informacje mogą być opublikowane.

Coraz częściej badania prowadzone wspólnie przez wiele ośrodków naukowych są przypisywane autorstwu zbiorowemu. Jednak wszyscy członkowie grupy badawczej, którzy są wymienieni jako autorzy, czy to w zespole podanym pod tytułem pracy, czy w stopce, powinni bezwzględnie spełniać podane wyżej kryteria autorstwa. Członkowie grupy, którzy nie mają wystarczającego udziału autorskiego w pracy, powinni być wymienieni, za zgodą zainteresowanych, w Podziękowaniach lub dodatku (patrz Podziękowania).

Kolejność nazwisk autorów zależy od decyzji całego zespołu. Ponieważ kolejność nazwisk może być ustalana na podstawie różnych zasad, nie należy do niej przywiązywać zbyt wielkiej wagi, chyba że autorzy wyraźnie zaznaczą, na jakich kryteriach ją oparli. Mogą to uczynić w stopce. Podejmując decyzję o kolejności, autorzy powinni brać pod uwagę to, że wiele czasopism ogranicza liczbę nazwisk autorów w spisach treści, a Państwowa Biblioteka Medyczna, jeśli liczba nazwisk przekracza 25, wymienia w systemie MEDLINE tylko 24 pierwsze i jedno ostatnie.

Na początek strony

Streszczenie i słowa kluczowe

Na drugiej stronie należy podać streszczenie pracy (zawierające nie więcej niż 150 słów w wypadku streszczenia polegającego na mechanicznym skróceniu tekstu lub 250 w wypadku streszczenia opowiadającego). W streszczeniu należy przedstawić cel podjęcia badań, istotę techniki badawczej (na przykład dobór badanych osób, zwierząt laboratoryjnych; metody analityczne, sposób prowadzenia obserwacji), najważniejsze odkrycia (jeśli to możliwe, to z podaniem wskazujących na nie danych i ich znamienności statystycznej), wreszcie najważniejszych wniosków. Należy podkreślić te aspekty badań czy obserwacji, które są w nauce nowe i ważne.

Pod streszczeniem autorzy powinni podać idnetyfikatory pracy w postaci 3 - 10 słów kluczowych lub wyrażeń, które wystąpią w krzyżowych systemach indeksujących artykuły naukowe i będą publikowane wraz ze streszczeniami. Należy do tego celu używać terminów medycznych, znajdujących się w wykazie MEDLINE/Index Medicus. Dopuszczalne jest użycie nowego słowa lub wyrażenia, jeżeli jeszcze nie ma dla niego odpowiednika na liście MeSH.

[Terminy medyczne, tzw. MeSH, Medical Subject Headings, są dostępne pod internetowym adresem http://www.nlm.nih.gov/mesh/meshhome.html, gdzie po zarejestrowaniu się można odszukać odpowiednie hasła. Można również kliknąć na logo obok. ]

Na początek strony

Treść Wstępu (Wprowadzenia)

We wstępie przedstawia się cel pracy i w skrócie uzasadnienie podjęcia badań czy obserwacji. Należy wymienić tylko te prace własne lub innych badaczy, które ściśle odnoszą się do głównego tematu artykułu, jednak bez podawania danych i wniosków zawartych w tekstach już publikowanych.

Metody

Podrozdział ten powinien szczegółowo ale przejrzyście opisać dobór materiału klinicznego lub badawczego (np. pacjentów, zwierząt laboratoryjnych, w tym grup lub doświadczeń kontrolnych). Należy podać wiek, płeć i inne cechy ważne dla metod i analizy postępowania. Ponieważ definiowanie ras, cech narodowych czy etnicznych może być dwuznaczne, autorzy powinni podchodzić do tych zagadnień ze szczególną ostrożnością.

Opisując metody badawcze, aparaturę (z podaniem w nawiasie nazw i adresów producentów) i technikę postępowania, należy pamiętać o przedstawieniu szczegółów, które innym badaczom pozwolą odtworzyć wyniki uzyskane przez autorów. Konieczne jest podanie piśmiennictwa, dotyczącego metod powszechnie uznanych, w tym również metod statystycznych (patrz niżej). Jeśli jakaś metoda została już ogłoszona, ale nie jest ogólnie znana, to oprócz umieszczenia odnośnika do bibliografii należy ją pokrótce opisać. Uzasadnienia wraz z podaniem przyczyn użycia i opisu ograniczeń wymaga zastosowanie metod gruntownie zmienionych lub zupełnie nowych. Wszystkie wykorzystane w czasie badań leki i substancje chemiczne powinny być opisane tak, aby można było je bez najmniejszego trudu zidentyfikować, a więc wraz z międzynarodowymi nazwami chemicznymi, dawkami i sposobem podawania.

Artykuły na temat randomizowanych badań klinicznych powinny zawierać informacje o wszystkich istotnych elementach postępowania (opis populacji, interwencji lub ekspozycji, skutków interwencji, uzasadnienie analizy statystycznej), metody obiektywizowania badań (zasady doboru losowego, sposób utajnienia listy liczb przydziału w grupach terapeutycznych) i metody maskowania (ślepej próby).

Autorzy rękopisów prac poglądowych powinni umieścić podrozdział opisujący metodę wyszukiwania, doboru, wyboru i syntetyzowania danych. Metodę tę należy skrótowo przedstawić także w streszczeniu.

Na początek strony

Etyka

W pracach opisujących doświadczenia na ludziach należy podać, czy postępowanie badawcze było zgodne ze standardami etycznymi ustalonymi przez komitet (ustanowiony w danej instytucji lub regionie) odpowiedzialny za tego rodzaju eksperymenty i z zasadami Deklaracji Helsińskiej z 1975 r. wraz ze zmianami z 1983 r. [i 1989 r.]. Nie wolno posługiwać się nazwiskami pacjentów, inicjałami ani numerami historii chorób, szczególnie w materiale ilustracyjnym.

W artykułach przedstawiających doświadczenia na zwierzętach należy wskazać, czy przestrzegano odpowiednich zasad obowiązujących w danej jednostce naukowej, wytycznych państwowej instytucji nadzorującej tego rodzaju badania lub ustaw dotyczących wykorzystywania zwierząt laboratoryjnych do badań.

Na początek strony

Statystyka

Zastosowane metody statystyczne należy przedstawić na tyle szczegółowo, na ile jest to niezbędne, aby czytelnik, mając dostęp do danych źródłowych, mógł sprawdzić rzetelność podanych wyników. Jeśli to możliwe, w pracy powinno się zamieścić dane liczbowe wraz z odpowiednimi wskaźnikami błędu pomiarów i braku wiarygodności (np. podając przedziały ufności). Nie można polegać wyłącznie na testowaniu hipotezy statystycznej, na przykład na obliczeniach wartości P, które są zawodne jako nośniki ważnych informacji ilościowych.

Należy omówić przydatność materiału doświadczalnego, podać szczegóły dotyczące randomizacji, opisać sposób przeprowadzenia i skuteczność ślepej próby, jeśli ją wykonywano, niepożądane skutki leczenia. Konieczne jest podanie liczby obserwacji i ubytków w materiale badawczym (np. liczbę osób, które nie dokończyły terapii, i dlaczego). Jeśli to możliwe, to piśmiennictwo dotyczące projektu badań i metod statystycznych powinno odnosić się do standardowych prac (z podaniem numerów stron), a nie do artykułów, w których model badawczy czy metoda statystyczna zostały ogłoszone po raz pierwszy. Jeżeli do opracowań statystycznych wykorzystano typowy program komputerowy, to należy podać jaki.

Ogólny opis metod statystycznych powinien się znaleźć w podrozdziale "Metody". Podsumowanie uzyskanych danych wraz z wyszczególnieniem metod statystycznych wykorzystanych do ich analizy umieszcza się w podrozdziale "Wyniki". Tabele i wykresy należy ograniczyć do przedstawienia tylko tych danych, które będą służyć jako argumenty tez i twierdzeń zawartych w "Omówieniu". Wykresy powinny służyć jako alternatywa zbyt skomplikowanych (wielowymiarowych) tabel; nie należy powielać w nich informacji zawartych w tabelach. Nie powinno się używać potocznych określeń statystycznych, ale tylko fachowych, np. "losowy", "normalny", "znaczący", "korelacja" czy "próba". Konieczne jest także dokładne zdefiniowanie terminów statystycznych, skrótów i większości symboli [w opisie tabeli lub wykresu, tj. legendzie].

Na początek strony

Wyniki

Wyniki podaje się w logicznie uporządkowanym tekście, tabelach i na wykresach. W tekście można powtarzać tylko niektóre dane z tabel i rycin, co sprowadza się do podawania wyników i podsumowania obserwacji najbardziej znaczących dla pracy.

Na początek strony

Omówienie

W Omówieniu [ang. discussion] należy uwypuklić, na czym polega nowość i wartość badań, oraz przedstawić wnioski. Nie powinno się powtarzać szczegółowych danych ani innych informacji zawartych we Wstępie czy Wynikach. Należy przedstawić następstwa odkrycia i ograniczenia jego zastosowań, a także znaczenie dla przyszłych badań. Autor powinien odnieść wyniki własnych obserwacji do innych badań związanych z tematem pracy.

Wnioski muszą mieć związek z celem badań. Należy unikać twierdzeń nieuprawnionych i konkluzji niedostatecznie popartych uzyskanymi danymi. W szczególności autor powinien wystrzegać się wypowiedzi na temat wartości ekonomicznej i kosztów, chyba że rękopis zawiera właśnie dane i analizy finansowe. W artykule, który opisuje badania nieukończone, nie należy uzurpować sobie pierwszeństwa w odkryciu. Stawianie nowej hipotezy jest uprawnione tylko wtedy, kiedy istnieje duże prawdopodobieństwo jej prawdziwości, ale należy wówczas zaznaczyć, że chodzi o przypuszczenia. Można także dołączyć korzystne opinie, pod warunkiem, że dotyczą opisanych badań.

Na początek strony

Podziękowania

Podziękowania umieszcza się w stopce na stronie tytułowej lub w formie załącznika do tekstu (chyba że redakcja życzy sobie inaczej). Jest to jedno lub kilka zdań, w których:

a) wymienia się osoby, którym autorzy czują się w obowiązku podziękować, ale które nie spełniają warunków wymaganych do uznania autorstwa, np. kierownictwu zakładu naukowego za pomoc natury ogólnej;

b) dziękuje się za pomoc techniczną [np. laboratoryjną];

c) dziękuje się za wsparcie finansowe i materialne [ np. w postaci sprzętu, leków, technologii], przy czym podaje się rodzaj udzielonej pomocy;

d) podaje się czynniki [finansowe, dotyczące pierwszeństwa odkryć, udziału członków zespołu autorów w badaniach innych grup itp.], które mogą spowodować konflikt interesów [firm, grup badawczych, instytucji, osób].

Osoby, które w przedstawianej pracy miały udział intelektualny, ale które nie spełniają kryteriów autorstwa, można wymienić z nazwiska wraz z pełnioną funkcją, podając jednocześnie, na czym polegał ich wkład, np. "doradztwo naukowe", "krytyczne omówienie planu badań", "gromadzenie danych", "uczestnictwo w części klinicznej badań". Podanie nazwisk tych osób wymaga ich zgody na piśmie. Za uzyskanie takiej zgody odpowiadają autorzy, ponieważ czytelnicy mają prawo sądzić, że wymienione w Podziękowaniach osoby popierają zawarte w pracy dane i wnioski.

Podziękowania za pomoc techniczną należy umieścić w osobnym akapicie.

Na początek strony

Piśmiennictwo (Bibliografia)

Uwagi dotyczące bibliografii umieszczanej w książkach

Tego zagadnienia "Ujednolicone wymagania" nie dotyczą. Podaję, ponieważ autorzy często o to pytają.

Zalecenia grupy Vancouver dotyczą prac umieszczanych w czasopismach, a więc artykułów z reguły kilkustronicowych, w których układ bibliografii (piśmiennictwa) wg kolejności występowania ma sens praktyczny.
W książkach i innych większych pracach (np. dyplomowych, doktorskich) nie ma to sensu. Bibliografię układa się alfabetycznie autorami (i ew. redaktorami). W książkach i czasopismach medycznych stosuje się z reguły układ alfabetyczno-chronologiczny, to znaczy że jeśli dany autor ma więcej niż jedną pracę, to kolejność prac pod jego nazwiskiem ustala się na podstawie roku ogłoszenia tekstu (wydania książki, zeszytu czasopisma itd.).
Książek zbiorowych, które zawierają prace różnych autorów, raczej nie wymienia się w bibliografii, chyba że w tekście jest odwołanie do tej książki jako całości. Zwykle w piśmiennictwie podajemy tylko część takiego dzieła zbiorowego - pod nazwiskiem autora danej części według formuły (podaję ją w słupku, ale zapis powinien być w ciągu):

nazwisko (nazwiska),
imię (inicjał(y)),
tytuł części (rozdziału, artykułu) napisanej przez tę osobę,
w:
nazwa dzieła zbiorowego,
redaktorzy dzieła zbiorowego,
wydawca,
miejsce,
rok,
ss. xxx-xxx (strony od-do, na których wydrukowano tekst).

Na przykład (nazwiska i tytuły są zmyślone):

11. Kowalski J., Filozoficzne aspekty cierpienia, w: Cierpienie - problem cywilizacyjny, red. Machlewska E., Janisz U., PWN, Warszawa 2006, s. (lub ss.) 127-204.
12. Kowalski J., Czy ból jest głównym elementem cierpienia?, Studia Filozoficzne, 2007;11;4:201-208.
.......
.......
16. Majda I., Rewerska B., Szpital jako źródło cierpienia, w: Cierpienie - problem cywilizacyjny, red. Machlewska E., Janisz U., PWN, Warszawa 2006, s. 35-48.

Jeśli chcemy podać całą pracę, to podajemy na początku redaktorów z notą w nawiasie, że to redaktorzy (red. po polsku, ed. po angielsku), na przykład:

15. Machlewska E., Janisz U. (red.), Cierpienie - problem cywilizacyjny, PWN, Warszawa 2006.

Każda pozycja piśmiennictwa wykorzystanego w artykule powinna otrzymać kolejny numer (podany cyframi arabskimi ujętymi w nawiasy) w tym miejscu tekstu, w którym autor po raz pierwszy się na nią powołuje. W takiej też kolejności piśmiennictwo umieszcza się w ostatniej części artykułu. Nie wolno zapominać o odnośnikach do piśmiennictwa zarówno w tekście, jak tabelach i opisach tabel i rycin. Jeżeli odnośniki do piśmiennictwa występują tylko w tabelach lub opisach rycin, to kolejność ustala się według numeracji tych tabel czy rycin, zachowując zasadę pierwszego pojawienia się odnośnika do danej pozycji.

Formę zapisu pozycji piśmiennictwa podano niżej w licznych odmianach. Styl przypisów bibliograficznych odpowiada zasadom stosowanym przez amerykańską Państwową Bibliotekę Medyczną (NLM) w Index Medicus.

[Styl ten dotyczy czasopism medycznych drukowanych w języku angielskim. W czasopismach w języku polskim stosuje się zasady ortografii i interpunkcji polskiej. Oto różnice: - w skrótach nazw czasopism używa się kropek; zamiast "et al." pisze się: "i wsp.", rzadziej "i in."; - nazwy miesięcy podaje się z małej litery i w całości, a po nich rok, np. "kwiecień 1999"; - logiczne składniki bibliogramu oddziela się kropkami lub przecinkami.]

Autorzy powinni używać skrótów nazw czasopism zgodnie z wykazem ogłaszanym rokrocznie przez Index Medicus w numerze styczniowym lub w odrębnej publikacji biblioteki. Listę nazw i skrótów można także znaleźć na stronie internetowej http://www.nlm.nih.gov. [Wykaz ten znajduje się także na stronach Lekarskiego Poradnika Językowego, można go czytać albo pobrać na swój dysk: http://lpj.pl]

W piśmiennictwie należy unikać odnośników do streszczeń artykułów. Odnośniki do prac zaakceptowanych do publikacji, ale jeszcze niewydrukowanych, należy opatrzyć informacją "w druku"; autorzy powinni dołączyć do artykułu pisemną zgodę na cytowanie każdej takiej pracy, a także dowód, że została ona przyjęta przez jedno z czasopism. Dane pochodzące z prac przesłanych do jakiegoś czasopisma, ale jeszcze niezaakceptowanych powinny być przytaczane jako "pochodzące z badań nieogłoszonych". Zgoda na piśmie jest niezbędna również i w tym wypadku.

Autorzy nie powinni się powoływać na "informacje własne", chyba że zawierają one naprawdę istotne dane i nie są dostępne w żadnej publikacji. W taki wypadku należy w tekście podać w nawiasach nazwisko osoby informującej i datę przekazania informacji). Do prac naukowych zawsze dołącza się pisemną zgodę i potwierdzenie prawdziwości danych przez osobę informującą.

Piśmiennictwo powinno być przez autorów zweryfikowane na podstawie publikacji oryginalnych.

Na początek strony

Przykłady notacji pozycji piśmiennictwa

Forma zapisu piśmiennictwa zalecana przez "Ujednolicone wymagania" (tzw. styl Vancouver) opiera się głównie na standardach ANSI (American National Standards Institute, Amerykański Państwowy Instytut Standaryzacji) adaptowanych przez NLM (National Library of Medicine, Państwową Bibliotekę Medyczną, USA) do zastosowań w bibliotecznych bazach danych. Jeśli styl Vancouver w pewnych sytuacjach różni się od stylu NML, to w poniższym zestawieniu zostało to zaznaczone.

[W treści każdej pozycji piśmiennictwa dużą rolę odgrywają skróty czasopism, w których wydrukowane zostały przywoływane w artykule prace. Redakcje zwracają uwagę na poprawność tych skrótów, a NML, Medline, Index Medicus i narodowe czy biblioteczne bazy danych często wykluczają artykuły z z błędami w notacji. Redaktorzy wielu czasopism, zanim przystąpią do czytania nadeslanego tekstu, sprawdzają losowo pozycje piśmiennictwa za pomocą łączy Medline i podobnych. Jeśli nie znajdą, to automatycznie obniżają wartość artykułu. Komputerowe systemy wyszukiwawcze nie radzą sobie ze skrótami niezgodnymi z notacją NML (ale nie przeszkadzają im kropki wymagane przez polską ortografię i tym samym przez polskie czasopisma). Ważna jest liczba liter i układ znaków literowych w każdym członie skrótu. Kompletny, sprawdzony i najaktualniejszy zestaw wszystkich czasopism wraz ze skrótami, które są indeksowane w systemach światowych, można znaleźć w Lekarskim Poradniku Językowym w dziale "Słowniki", a nawet pobrać stamtąd na swój dysk. Można też kliknąć logo obok i odszukać odnośnika do tego działu, co niekiedy jest wygodniejsze.]

Artykuły w czasopismach

1. Typowy odnośnik do artykułu w czasopiśmie

Podaje się sześciu pierwszych autorów, a następnie w odniesieniu do prac w języku polskim skrót "i wsp." [zalecane; "i wsp." = "i współautorzy"; rzadko "i in." = "i inni"], a w pozostałych "et al." [z łac. et alii]. (Uwaga: amerykańska Państwowa Biblioteka Medyczna obecnie wymienia do 25 autorów w ten sposób, że podaje nazwiska pierwszych 24, następnie ostatniego i dodaje skrót "et al."). [W czasopismach polskojęzycznych różnice dotyczą: 1) interpunkcji; 2) pełnej numeracji stron od-do; 3) często na końcu akapitu nie umieszcza się kropki, 4) ponadto podaje się pełną numerację stron, a nie skrótową].

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Vega KJ, Pina I, Krevsky B. Heart transplantation is associated with an increased risk for pancreatobiliary disease. Ann Intern Med 1996 Jun 1;124(11):980-3.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Vega K.J., Pina I., Krevsky B.: Heart transplantation is associated with an increased risk for pancreatobiliary disease. Ann. Intern. Med. 1996; 1;124(11):980-983

Jeżeli tomy [roczniki] danego czasopisma (a takich jest większość) mają ciągłą numerację stron, to miesiąc i numer zeszytu można pominąć. (Uwaga: możliwość tę konsekwentnie dopuszczają "Ujednolicone wymagania", ale NML z niej nie korzysta).

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Vega KJ, Pina I, Krevsky B. Heart transplantation is associated with an increased risk for pancreatobiliary disease. Ann Intern Med 1996;124:980-3.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Vega K.J., Pina I., Krevsky B.: Heart transplantation is associated with an increased risk for pancreatobiliary disease. Ann. Intern. Med. 1996;124:980-983

Więcej niż sześciu autorów:

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Parkin DM, Clayton D, Black RJ, Masuyer E, Friedl HP, Ivanov E, et al. Childhood leukaemia in Europe after Chernobyl: 5 year follow-up. Br J Cancer 1996;73:1006-12.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Parkin D.M., Clayton D., Black R.J., Masuyer E., Friedl H.P., Ivanov E. i wsp.: Childhood leukaemia in Europe after Chernobyl: 5 year follow-up. Br. J. Cancer 1996;73:1006-1012

2. Organizacja występująca jako autor

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

The Cardiac Society of Australia and New Zealand. Clinical exercise stress testing. Safety and performance guidelines. Med J Aust 1996;164:282-4.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

The Cardiac Society of Australia and New Zealand: Clinical exercise stress testing. Safety and performance guidelines. Med. J. Aust. 1996;164:282-284

3. Brak autora

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Cancer in South Africa [editorial]. S Afr Med J 1994;84:15.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Cancer in South Africa [editorial]: S. Afr. Med. J. 1994;84:15

4. Artykuł w języku innym niż angielski

(Uwaga: NLM dokonuje przekładu tytułu na angielski, umieszczając go w nawiasach, i dodaje identyfikator języka oryginału [patrz: Słowniki / Babel / Appendix C, na naszych stronach]. Większość redakcji tego nie robi.)

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Ryder TE, Haukeland EA, Solhaug JH. Bilateral infrapatellar seneruptur hos tidligere frisk kvinne. Tidsskr Nor Laegeforen 1996;116:41-2.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Ryder T.E., Haukeland E.A., Solhaug J.H.: Bilateral infrapatellar seneruptur hos tidligere frisk kvinne. Tidsskr Nor Laegeforen 1996;116:41-42

5. Suplement do rocznika (tomu)

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Shen HM, Zhang QF. Risk assessment of nickel carcinogenicity and occupational lung cancer. Environ Health Perspect 1994;102 Suppl 1:275-82.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Shen H.M., Zhang Q.F.: Risk assessment of nickel carcinogenicity and occupational lung cancer. Environ. Health Perspect. 1994;102, Supl. 1:275-282

6. Suplement do numeru (zeszytu)

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Payne DK, Sullivan MD, Massie MJ. Women's psychological reactions to breast cancer. Semin Oncol 1996;23(1 Suppl 2):89-97.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Payne D.K., Sullivan M.D., Massie M.J.: Women's psychological reactions to breast cancer. Semin. Oncol. 1996;23(1, Supl. 2):89-97

7. Część tomu

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Ozben T, Nacitarhan S, Tuncer N. Plasma and urine sialic acid in non-insulin dependent diabetes mellitus. Ann Clin Biochem 1995;32 (Pt 3):303-6.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Ozben T., Nacitarhan S., Tuncer N.: Plasma and urine sialic acid in non-insulin dependent diabetes mellitus. Ann. Clin. Biochem. 1995;32 (Cz. 3):303-306

8. Część numeru (zeszytu)

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Poole GH, Mills SM. One hundred consecutive cases of flap lacerations of the leg in ageing patients. N Z Med J 1994;107(986 Pt 1):377-8.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Poole G.H., Mills S.M.: One hundred consecutive cases of flap lacerations of the leg in ageing patients. N. Z. Med. J. 1994;107(986, Cz. 1):377-378

9. Brak oznaczenia tomu (rocznika) publikacji

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Turan I, Wredmark T, Fellander-Tsai L. Arthroscopic ankle arthrodesis in rheumatoid arthritis. Clin Orthop 1995;(320):110-4.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Turan I., Wredmark T., Fellander-Tsai L.: Arthroscopic ankle arthrodesis in rheumatoid arthritis. Clin. Orthop. 1995;(320):110-114

10. Brak oznaczenia wydania i tomu (rocznika) publikacji

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Browell DA, Lennard TW. Immunologic status of the cancer patient and the effects of blood transfusion on antitumor responses. Curr Opin Gen Surg 1993:325-33.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Browell D.A., Lennard T.W.: Immunologic status of the cancer patient and the effects of blood transfusion on antitumor responses. Curr. Opin. Gen. Surg. 1993:325-333.

11. Numeracja stron cyframi rzymskimi

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Fisher GA, Sikic BI. Drug resistance in clinical oncology and hematology. Introduction. Hematol Oncol Clin North Am 1995 Apr;9(2):xi-xii.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Fisher G.A., Sikic B.I.: Drug resistance in clinical oncology and hematology. Introduction. Hematol. Oncol. Clin. North. Am., kwiecień 1995;9(2):XI-XII

12. Jeśli konieczne jest oznaczenie rodzaju tekstu

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Enzensberger W, Fischer PA. Metronome in Parkinson's disease [letter]. Lancet 1996;347:1337.

Clement J, De Bock R. Hematological complications of hantavirus nephropathy (HVN) [abstract]. Kidney Int 1992;42:1285.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Enzensberger W., Fischer P.A.: Metronome in Parkinson's disease [list do redakcji]. Lancet 1996;347:1337

Clement J., De Bock R.: Hematological complications of hantavirus nephropathy (HVN) [streszczenie]. Kidney Int. 1992;42:1285

13. Artykuł opisujący wycofanie pracy

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Garey CE, Schwarzman AL, Rise ML, Seyfried TN. Ceruloplasmin gene defect associated with epilepsy in EL mice [retraction of Garey CE, Schwarzman AL, Rise ML, Seyfried TN. In: Nat Genet 1994;6:426-31]. Nat Genet 1995;11:104.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Garey C.E., Schwarzman A.L., Rise M.L., Seyfried T.N.: Ceruloplasmin gene defect associated with epilepsy in EL mice [wycofanie pracy: Garey C.E., Schwarzman A.L., Rise M.L., Seyfried T.N. W: Nat. Genet. 1994;6:426-431]. Nat. Genet. 1995;11:104

14. Artykuł wycofany

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Liou GI, Wang M. Matragoon S.: Precocious IRBP gene expression during mouse development [retracted in Invest Ophthalmol Vis Sci 1994;35:3127]. Invest Ophthalmol Vis Sci 1994;35:1083-8

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Liou G.I., Wang M. Matragoon S.: Precocious IRBP gene expression during mouse development [wycofany z Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 1994;35:3127]. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 1994;35:1083-1088

15. Artykuł, do którego opublikowano poprawki

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Hamlin JA, Kahn AM. Herniography in symptomatic patients following inguinal hernia repair [published erratum appears in West J Med 1995;162:278]. West J Med 1995;162:28-31.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Hamlin J.A., Kahn A.M.: Herniography in symptomatic patients following inguinal hernia repair [z poprawkami w West. J. Med. 1995;162:278]. West. J. Med. 1995;162:28-31

Na początek strony

Piśmiennictwo książkowe i z innych druków zwartych

(Uwaga: W poprzedniej wersji stylu Vancouver niepoprawnie zalecano używanie przecinka zamiast średnika między wydawcą a datą [dotyczy tylko prac w językach niepolskich; po polsku obowiązuje notacja: wydawca - przecinek - miejsce wydania - rok wydania - kropka])

16. Dzieło autorskie (jednego lub więcej autorów)

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Ringsven MK, Bond D. Gerontology and leadership skills for nurses. 2nd ed. Albany (NY): Delmar Publishers; 1996.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Ringsven M.K., Bond D.: Gerontology and leadership skills for nurses. Wyd. 2. Delmar Publishers, Albany (New York) 1996

17. Praca zbiorowa (redagowana, złożona z tekstów różnych autorów)

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Norman IJ, Redfern SJ, editors. Mental health care for elderly people. New York: Churchill Livingstone; 1996.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Norman I.J., Redfern S.J. [red.]: Mental health care for elderly people. Churchill Livingstone, New York 1996

18. Organizacja jako autor i wydawca

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Institute of Medicine (US). Looking at the future of the Medicaid program. Washington (DC): The Institute; 1992.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Institute of Medicine (USA). Looking at the future of the Medicaid program. Institute, Washington D.C. 1992

19. Rozdział w książce

(Uwaga: Dawne zalecenia grupy Vancouver podawały przed numerami stron przecinek, obecnie wymaga się skrótu "p." = page [w wersji polskiej: "s." = strona lub "ss." = strony])

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Phillips SJ, Whisnant JP. Hypertension and stroke. In: Laragh JH, Brenner BM, editors. Hypertension: pathophysiology, diagnosis, and management. 2nd ed. New York: Raven Press; 1995. p. 465-78.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Phillips S.J., Whisnant J.P.: Hypertension and stroke. W: Laragh J.H., Brenner B.M. [red.]. Hypertension: pathophysiology, diagnosis, and management. Wyd. 2. Raven Press, New York 1995, ss. 465-478

20. Pamiętnik konferencji naukowej

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Kimura J, Shibasaki H, editors. Recent advances in clinical neurophysiology. Proceedings of the 10th International Congress of EMG and Clinical Neurophysiology; 1995 Oct 15-19; Kyoto, Japan. Amsterdam: Elsevier; 1996.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Kimura J., Shibasaki H. [red.]: Recent advances in clinical neurophysiology. Proceedings of the 10th International Congress of EMG and Clinical Neurophysiology. 15-19 października 1995, Kyoto, Japan. Elsevier, Amsterdam 1996

21. Artykuł wydrukowany w pamiętniku konferencji naukowej

[W czasopiśmie anglojęzycznym]

Bengtsson S, Solheim BG. Enforcement of data protection, privacy and security in medical informatics. In: Lun KC, Degoulet P, Piemme TE, Rienhoff O, editors. MEDINFO 92. Proceedings of the 7th World Congress on Medical Informatics; 1992 Sep 6-10; Geneva, Switzerland. Amsterdam: North-Holland; 1992. p. 1561-5.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Bengtsson S., Solheim B.G.: Enforcement of data protection, privacy and security in medical informatics. W: Lun K.C., Degoulet P., Piemme T.E., Rienhoff O. [red.]. MEDINFO 92. Proceedings of the 7th World Congress on Medical Informatics; 6-10 września 1992; Geneva, Switzerland. North-Holland, Amsterdam 1992, ss. 1561-1565

22. Doniesienie naukowe lub techniczne

Opublikowane przez instytucję sponsorującą badania

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

Smith P, Golladay K. Payment for durable medical equipment billed during skilled nursing facility stays. Final report. Dallas (TX): Dept. of Health and Human Services (US), Office of Evaluation and Inspections; 1994 Oct. Report No.: HHSIGOEI69200860.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Smith P., Golladay K.: Payment for durable medical equipment billed during skilled nursing facility stays. Doniesienie końcowe. Dallas (TX): Dept. of Health and Human Services (US), Office of Evaluation and Inspections; październik 1994, Doniesienie nr HHSIGOEI69200860

Opublikowane przez instytucję zamawiającą badania

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

Field MJ, Tranquada RE, Feasley JC, editors. Health services research: work force and educational issues. Washington: National Academy Press; 1995. Contract No.: AHCPR282942008. Sponsored by the Agency for Health Care Policy and Research.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Field M.J., Tranquada R.E., Feasley J.C. [red.]: Health services research: work force and educational issues. National Academy Press, Washington 1995. Zamówienie Nr AHCPR282942008 z Agency for Health Care Policy and Research

23. Dysertacja (magisterska, doktorska, habilitacyjna)

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

Kaplan SJ. Post-hospital home health care: the elderly's access and utilization [dissertation]. St. Louis (MO): Washington Univ.; 1995.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Kaplan S.J.: Post-hospital home health care: the elderly's access and utilization [praca doktorska]. Washington Univ., St. Louis (Montana) 1995

24. Patent

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

Larsen CE, Trip R, Johnson CR, inventors; Novoste Corporation, assignee. Methods for procedures related to the electrophysiology of the heart. US patent 5,529,067. 1995 Jun 25.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Larsen C.E., Trip R., Johnson C.R. (wynalazcy), Novoste Corporation (beneficjent). Methods for procedures related to the electrophysiology of the heart. Patent USA nr 5.529.067, 25 czerwca 1995

Na początek strony

Inne materiały publikowane

25. Artykuł w prasie codziennej

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

Lee G. Hospitalizations tied to ozone pollution: study estimates 50,000 admissions annually. The Washington Post 1996 Jun 21;Sect. A:3 (col. 5).

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Lee G.: Hospitalizations tied to ozone pollution: study estimates 50.000 admissions annually. The Washington Post, 21 czerwca 1996. Dział A:3 (szpalta 5)

26. Materiał audiowizualny

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

HIV+/AIDS: the facts and the future [videocassette]. St. Louis (MO): Mosby-Year Book; 1995.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

HIV+/AIDS: the facts and the future [kaseta wideo]. Mosby-Year Book, St. Louis (Montana) 1995

27. Tekst prawniczy

Prawo państwowe

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

Preventive Health Amendments of 1993, Pub. L. No. 103-183, 107 Stat. 2226 (Dec. 14, 1993).

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Preventive Health Amendments of 1993, Pub. L. No. 103-183, 107 Stat. 2226 (14 grudnia 1993)

Projekt ustawy

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

Medical Records Confidentiality Act of 1995, S. 1360, 104th Cong., 1st Sess. (1995).

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Medical Records Confidentiality Act of 1995, S. 1360, 104. Kongres, sesja 1. (1995)

Kodeks prawny (karny, cywilny itp.)

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

Informed Consent, 42 C.F.R. Sect. 441.257 (1995).

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Informed Consent, 42 C.F.R. Sekcja 441.257 (1995)

Informacje z przesłuchań i debat prawnych

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

Increased Drug Abuse: the Impact on the Nation's Emergency Rooms: Hearings before the Subcomm. on Human Resources and Intergovernmental Relations of the House Comm. on Government Operations, 103rd Cong., 1st Sess. (May 26, 1993).

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Increased Drug Abuse: the Impact on the Nation's Emergency Rooms. Przesłuchania przed Podkomisją ds. "Human Resources and Intergovernmental Relations of the House Comm. on Government Operations", 103. Congres, sesja 1. (26 maja 1993)

28. Mapa, plan sytuacyjny

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

North Carolina. Tuberculosis rates per 100,000 population, 1990 [demographic map]. Raleigh: North Carolina Dept. of Environment, Health, and Natural Resources, Div. of Epidemiology; 1991.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

North Carolina. Tuberculosis rates per 100.000 population, 1990 [mapa demograficzna]. Raleigh: North Carolina Dept. of Environment, Health, and Natural Resources, Div. of Epidemiology; 1991

29. Stary i Nowy Testament

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

The Holy Bible. King James version. Grand Rapids (MI): Zondervan Publishing House; 1995. Ruth 3:1-18.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

The Holy Bible [oprac. King James]. Zondervan Publishing House, Grand Rapids (Minnesota) 1995. Ruth 3:1-18

30. Słowniki, encyklopedie, leksykony itp. (hasło słownikowe)

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

Stedman's medical dictionary. 26th ed. Baltimore: Williams & Wilkins; 1995. Apraxia; p. 119-20.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Stedman's medical dictionary. Wyd. 26. Williams & Wilkins, Baltimore 1995. Apraxia; ss. 119-120

31. Literatura piękna

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

As you Like It: act 5, scene 1, lines 13-16. The complete works of William Shakespeare. London: Rex; 1973.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Shakespeare William: Jak wam się podoba [tłum. Maciej Słomczyński], akt 5, scena 1, ww. 13-16. W: William Shakespeare, Dramaty. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1976

Na początek strony

Prace niedrukowane

32. Prace jeszcze nieopublikowane

(Uwaga: NLM używa określenia "forthcoming" [= praca zapowiadana], ponieważ nie wszystkie anonsowane artykuły ukazują się później w druku.)

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

Leshner AI. Molecular mechanisms of cocaine addiction. N Engl J Med. In press 1997.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Leshner A.I.: Molecular mechanisms of cocaine addiction. N. Engl. J. Med. w druku 1997

Na początek strony

Źródła elektroniczne

33. Artykuł w postaci elektronicznej [np. w sieci światowej]

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

Morse SS. Factors in the emergence of infectious diseases. Emerg Infect Dis [serial online] 1995 Jan-Mar [cited 1996 Jun 5];1(1):[24 screens]. Available from: URL: http://www.cdc.gov/ncidod/EID/eid.htm.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Morse S.S.: Factors in the emergence of infectious diseases. Emerg. Infect. Dis. [serial online] styczeń-marzec 1995 [cytowany 5 stycznia 1996];1(1):[24 ss. ekranowe]. Adres: http://www.cdc.gov/ncidod/EID/eid.htm

34. Książka w postaci elektronicznej

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

CDI, clinical dermatology illustrated [monograph on CD-ROM]. Reeves JRT, Maibach H. CMEA Multimedia Group, producers. 2nd ed. Version 2.0. San Diego: CMEA; 1995.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

CDI, ilustrowany podręcznik dermatologii klinicznej [CD-ROM]. Reeves JRT, Maibach H. CMEA Multimedia Group [producenci]. Wyd. 2. Wersja 2.0. CMEA, San Diego 1995

35. Program komputerowy

[W czasopiśmie angielskojęzycznym]

Hemodynamics III: the ups and downs of hemodynamics [computer program]. Version 2.2. Orlando (FL): Computerized Educational Systems; 1993.

[W czasopiśmie polskojęzycznym]

Hemodynamics III: the ups and downs of hemodynamics [program komputerowy]. Wersja 2.2. Computerized Educational Systems, Orlando (Florida) 1993

Na początek strony

Tabele

Polskie mianownictwo edytorskie. W języku angielskim "table" oznacza tabelę lub tablicę. W języku polskim istnieją dwa odrębne słowa dla tych form tekstu (tabela / tablica, patrz dalej), co należy uwzględniać w nazewnictwie. Używa się następujących nazw:

• Tabela (tab.) to wykaz (zestawienie) uporządkowane w postaci wielu wierszy podzielonych na wspólne kolumny. Najmniejszą jednostką tabeli jest komórka. Tabela ma nagłówki górne 1., 2. i wyjątkowo 3. stopnia oraz boczne. W nagłówkach 1. stopnia i bocznych pierwszy wyraz tekstu pisze się zawsze wielką literą, w pozostałych nagłówkach oraz komórkach małą (chyba że jest to imię własne). Nad lub pod tabelą umieszczony jest jej tytuł. Jeśli tytuł jest pod tabelą, to objaśnienia umieszcza się pod nim.

• Tablica (tbl.) to ilustracja zawierająca zestawienie rysunków z opisami lub bez nich, np. Mikroskopowe obrazy kolejnych faz mejozy, Postaci łuszczycy, Cykl rozwojowy motylicy wątrobowej. Także: zestawienie tekstowe zakomponowane jak ilustracja, np. Drzewo genealogiczne, Schemat organizacyjny, Przebieg procesu fosforylacji.
• Wykres lub graf to graficzne przedstawienie danych liczbowych względem dwóch lub trzech osi współrzędnych.
• Objaśnienia (w formie podpisu) to tekst informacyjny pod tabelą lub ryciną, zawierający opis skrótów i inne wyjaśnienia. Umieszcza się zawsze pod tabelą lub ryciną. Tekst ten można rozpoczynać zwrotem: "Objaśnienia." (chyba że redakcja życzy sobie inaczej; por. typowy zeszyt danego czasopisma), np. Objaśnienia. Okresy wylęgania wirusowych chorób wieku dziecięcego.
• Legenda (w formie podpisu) to tekst informacyjny pod tablicą, wykresem lub mapą (planem sytuacyjnym), zawierający opis skrótów i inne wyjaśnienia.

Tabele powinny być przepisane na maszynie lub wydrukowane z podwójnym odstępem między wierszami, każda na osobnej kartce. Nie należy załączać tabel w postaci fotografii. Tabele numeruje się w kolejności pojawiania się w tekście i zaopatruje w krótki tytuł objaśniający treść, który umieszcza się wraz z numerem nad tabelą.

Każda kolumna powinna się zaczynać od krótkiego nagłówka, zawierającego tekst lub skrót. [Jeśli jest to uzasadnione, to również wiersze mogą się zaczynać od nagłówków]. [Pierwsze słowo nagłówka pisze się wielką literą, w nagłowkach drugiego rzędu i tekstach komórek tabeli pierwsze słowa pisze się małą literą, chyba że są to nazwy własne]. Pod tabelą w postaci stopek umieszcza się objaśnienia, w których podaje się opis użytych niestandardowych skrótów i inne niezbędne informacje. Każda stopka jest numerowana. W języku angielskim do numerowania używa się symboli, np. gwiazdek: "*", "**", "***" etc. [W języku polskim można używać także numeracji liczbowej lub małymi literami, zawsze z kropką: "1.", "2.", "3." lub "a.", "b.", "c.". Po kropce numeru występuje spacja i pierwszy wyraz tekstu pisany wielką literą: "b. Brak danych; c. ZR - zaburzenia równowagi;..."].

W objaśnieniach należy podać podstawowe informacje o parametrach statystycznych, takich jak odchylenie standardowe i błąd standardowy średniej.

W tabeli nie należy używać kresek poziomych i pionowych (liniatury). [W komputerowych edytorach nie należy korzystać z funkcji tworzenia tabel. Do tworzenia tabel na użytek artykułów naukowych służy tabulator. Patrz wyżej: "Przydatne informacje"].

Każda tabela musi być wymieniona w tekście.

Jeżeli w tabeli występują dane z innych publikacji lub źródeł niepublikowanych, należy uzyskać zgodę na ich publikację, a w objaśnianiach do tabeli podać żródło pochodzenia i podziękowanie za udostępnienie.

Użycie zbyt wielu i zbyt długich tabel w stosunku do objętości tekstu i wymiaru strony druku w czasopiśmie może stwarzać trudności podzczas łamania pracy do druku. Dlatego należy przejrzeć kilka numerów danego czasopisma i ocenić ile i jak dużych tabel przypada na 1000 słów tekstu, a następnie dostosować wielkość i liczbę tabel w swojej pracy.

Wydawca, akceptując tekst do druku, może zalecić, aby niektóre zbyt długie lub słabo wspomagająvce tekst tabele umieścić w archiwum, np. w National Auxiliary Publications Service w USA, albo zaznaczyć w tekście, że są dostępne u autora. Tabele "do wglądu u autora" mimo wszystko zawsze należy dołączać do rękopisu wysyłanego do redakcji.

Na początek strony

Materiał ilustracyjny

[w jęz. polskim: ryciny, w skrócie: ryc.]

Do artykułu dołącza się odpowiednią liczbę rycin, o których jest wzmianka w tekście. Ryciny powinny być narysowane, namalowane i następnie sfotografowane przez zawodowca. Niedopuszczalne jest umieszczanie zapisów odręcznych lub z maszyny do pisania. Oryginalne rysunki, zdjęcia radiologiczne, zapisy usg., ekg. i inne materiały należy przysyłać w postaci czarno-białych, ostrych odbitek fotograficznych na białym, błyszczącym papierze w formacie minimum 127 x 178 mm (5 x 7 cali), ale nie większe niż 203 x 254 mm (8 x 10 cali). Litery, liczby i symbole powinny być czyste, wyraźne i wyrównane oraz odpowiedniej wielkości, tak aby po zmniejszeniu ryciny do druku wszystkie teksty były jeszcze czytelne. Tytułów i legend (podpisów) do rycin nie umieszcza się w obrębie ilustracji.

Na odwrocie każdej ryciny należy trwałym klejem przykleić etykietkę z kolejnym numerem, nazwiskiem autora i oznaczeniem strzałką, gdzie jest góra obrazka. Nie wolno pisać na odwrocie ryciny [ani używać tzw. żółtych karteczek, które odpadają]. Nie używać spinaczy. Nie zginać i nie przyklejać rycin do kartek czy kartonu.

Mikrofotografie powinny zawierać znacznik wyznaczający skalę przedstawianego obiektu. Symbole, strzałki czy litery na mikrofotografiach powinny kontrastować z tłem.

Postaci występujące na fotografiach nie mogą być rozpoznawalne, chyba że do zdjęcia dołączono zgodę na piśmie wyrażoną przez osobę zainteresowaną (patrz "Prawo pacjentów do prywatności").

Numeracja rycin powinna odpowiadać kolejności występowania w tekście. Jeżeli rycina była publikowana, to w jej opisie należy podać źródło i podziękowanie za udostępnienie, a do artykułu załączyć zgodę na piśmie właściciela praw autorskich do ryciny. Wymagana jest zgoda autora lub wydawcy publikacji źródłowej zgodnie z ich umową w sprawie prawa do rozpowszechniania ryciny. Nie dotyczy to rycin, co do których istnieje pewność, że zostały na zawsze udostępnione do użytku publicznego (tzw. public domain).

W wypadku rycin kolorowych należy się upewnić, jakie są wymagania danej redakcji, czy mają to być kolorowe negatywy, slajdy, kolorowe odbitki oraz w jakim formacie. Pożądane jest dołączenie rysunku [najlepiej na przezroczystej kalce], jaki obszar rysunku jest przeznaczony do reprodukcji i gdzie jest góra ryciny. Niektóre czasopisma publikują ryciny kolorowe tylko wtedy, kiedy autor wniesie dodatkową opłatę.

Legenda pod ilustracją

Legendę do ryciny pisze się na osobnej kartce na maszynie do pisania lub drukarce komputerowej. Tekst powinien mieć podwójną interlinię. Numerację podaje się cyframi arabskimi. W legendzie jednoznacznie opisuje się znaczenie symboli, strzałek, oznaczeń liczbowych i literowych, które identyfikują poszczególne fragmenty rysunku. Należy podać także skalę przedstawianych obiektów, a w wypadku szczególnie mikrofotografii także metodę wykonania zdjęcia [np. mikroskop świetlny, powiększenie..., barwienie metodą... etc.].

Na początek strony

Jednostki miary

Jednostki długości, wysokości, masy i objętości podaje się w układzie metrycznym (metr, kilogram, litr lub jednostki wielokrotne albo podwielokrotne).

Temperaturę podaje się w stopniach Celsjusza. Ciśnienie krwi w milimetrach [słupa] rtęci [mm Hg].

Wszystkie jednostki hematologiczne i biochemiczne powinny być podawane w układzie metrycznym zgodnym z układem SI. Niektóre redakcje mogą wymagać od autora alternatywnego podawania (np. w nawiasach) jednostek tradycyjnych, nienależących do układu SI.

Na początek strony

Skróty i symbole

Należy używać skrótów tylko standardowych. Nie powinno się ich stosować w tytule i streszczeniu. Pierwsze wystąpienie terminu skracanego podaje się w tekście w postaci rozwiniętej, a przy niej w nawiasie skrót [np. "Elektrokardiogram (ekg.) wykonano u wszystkich badanych. W pierwszej grupie badań ekg. swtierdzono..."]. Wymóg ten nie dotyczy to jednostek miar.

Na początek strony

Wysyłanie rękopisu do czasopisma

Wymaganą przez redakcję liczbę egzemplarzy tekstu głównego, ryciny, tabele, itp., należy wysłać w mocnej kopercie. Zaleca się umieszczenie w kopercie tektury, która uniemożliwi uszkodzenie rycin w czasie transportu. Ryciny i klisze fotograficzne powinny być włożone do mocnej koperty z odpowiednim napisem identyfikującym autora i artykuł.

Rękopisowi powinien towarzyszyć list przewodni podpisany przez wszystkich współautorow. List musi zawierać:

a. Informację w sprawie ewentualnej poprzedniej publikacji wysyłanego tekstu lub o powtórzeniu treści z innego artykułu, albo o wysłaniu rękopisu do innej redakcji np. jako części innej pracy zgodnie z tym, o czym była już mowa w niniejszych "Ujednoliconych wymaganiach".

b. Oświadczenie w sprawie zależności finansowych i innych, które mogą prowadzić do konfliktu interesów.

c. Oświadczenie, że artykuł został przeczytany i zaakceptowany przez wszystkich współautorów i że zostały spełnione wszystkie wymagania odnośnie do ich autorstwa, oraz że każdy ze współautorów wyraża przekonanie, iż praca została wykonana uczciwie i zgodnie z zasadami etyki.

d. Nazwisko, adres i numer telefonu autora odpowiedzialnego za korespondencję i kontakt z pozostałymi współautorami w sprawie redakcyjnych zmian w tekście i korekty szczotek drukarskich.

e. Dodatkowe informacje pomocne redaktorowi, np. typ artykułu (działu) odpowiednio do profilu i budowy danego czasopisma, i czy autor(rzy) są gotowi ponieść koszty druku ilustracji kolorowych.

f. Do listu należy dołączyć kopie zgody na reprodukcję materiału graficznego, wykorzystanie ilustracji przedstawiających osoby albo podanie informacji, które je identyfikują, a także wydrukowanie nazwisk osób, które współpracowały przy pisaniu pracy.

Na początek strony

Publikowanie "Ujednoliconych wymagań"

"Ujednolicone wymagania wobec artykułów przeznaczonych do druku w czasopismach biomedycznych" i dokumenty towarzyszące zostały opublikowane przez setki czasopism na całym świecie, a także wiele stron światowej sieci komputerowej. Jeśli Państwo mają zamiar wydrukować ten tekst w swoim czasopiśmie, to prosimy o korzystanie z wersji wydanej po 1 stycznia 1997 r.

[Opublikowanie powyższej wersji polskiej tekstu może wymagać usunięcia wstawek w nawiasach kwadratowych, pochodzących od tłumacza, a umieszczonych przez niego w celach dydaktycznych. Ponieważ tłumacz wobec Grupy Vancouver bierze na siebie odpowiedzialność za prawidłowość przekładu oraz za komentarze dotyczące publikacji w języku polskim, konieczne jest umieszczenie jego nazwiska w adnotacji o treści "tłum. prof. UKSW dr hab. Piotr Müldner-Nieckowski, 1999-2015".]

Na początek strony

Lekarski Poradnik Językowy