Lekarski Poradnik Językowy
Porady językowe. Strona główna


Repliki - odpowiedzi na najczęstsze pytania
Do strony początkowej LPJ...

Repliki, czyli odpowiedzi

Na pytania odpowiada © dr hab. Piotr Müldner-Nieckowski, prof. UKSW

| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |  6  | 7 

 
 

Granica i zagranica

Mam problem ze słowem zagranica w kontekście przykładu podanego w słowniku http://www.pwn.pl. Dla mnie następujący przykład: Party żądzą wiedzy, pojechał kształcić się zagranicą. - nie budzi wątpliwości, ale wg porady językowej na portalu, ten przykład jest po prostu błędny. Kogo słuchać?
Z poważaniem Anna N., dr n. med., WUM

W podanym przykładzie występuje błąd leksykalny i jednocześnie ortograficzny.

Na stronie http://www.pwn.pl podano pytanie zadane przez internautę, a nie poprawną formę. Żeby zobaczyć odpowiedź, trzeba wejść do słownika internetowego (za niewielką opłatą) albo zajrzeć do słownika drukowanego - frazeologicznego lub poprawnej polszczyzny.

Istnieją dwa niezależne rzeczowniki granica i zagranica, które mają inne znaczenie. Cała trudność sprowadza się do rozróżniania tych znaczeń.

1. Granica to linia wyznaczająca zakres danego obszaru. ("Granica" ma też inne znaczenia).

2. Zagranica to obszary, które znajdują się na zewnątrz granicy, są za granicą.

Jeśli więc coś dzieje się po drugiej stronie granicy, to za granicą (tj. na obczyźnie; nie przed granicą, tylko poza nią). Przykłady: W Polsce i za granicą. Wyjazd za granicę. Zobaczymy, jak będzie za granicą, bo u nas na razie śniegi i zamiecie.

Kraj lub kraje znajdujące się za granicą (po jej drugiej stronie, na zewnątrz) mają nazwę ogólną zagranica. Przykłady: Konfrontacja z zagranicą to nie jest najlepszy typ dyplomacji. Pojechali na dłużej do Irlandii, bo zagranica ich zawsze fascynowała. Z zagranicy przyszedł list. Współpraca z zagranicą. Korespondencja z kraju i zagranicy. Wobec zagranicy rząd ma zdanie stanowcze, nie zgadza się na sprzedaż przedsiębiorstwa. Nasi dziennikarze świecą teraz oczami przed zagranicą, zachowali się nieelegancko i nie przeprosili. Ale: Zawodnik broni barw Polski za granicą.

Podane w pytaniu zdanie powinno brzmieć: Party żądzą wiedzy, pojechał kształcić się za granicą lub za granicę, z oddzielonym przyimkiem za.

Warto też zwrócić uwagę na dwa odrębne wyrażenia zza granicy i z zagranicy.
Jeśli mamy na myśli to, co przychodzi zza linii granicznej, to napiszemy zza granicy, a jeśli z obcego kraju, to z zagranicy.

Za granicą piszemy zarówno kiedy ktoś lub coś znajduje się poza linią graniczną, jak i w obcym kraju. To samo dotyczy wyrażenia za granicę - jeśli ktoś lub coś przemieszcza się za linię graniczną albo do obcego kraju.