Lekarski Poradnik Językowy
Porady językowe. Strona główna


Repliki - odpowiedzi na najczęstsze pytania
Do strony początkowej LPJ...

Repliki, czyli odpowiedzi

Na pytania odpowiada © dr hab. Piotr Müldner-Nieckowski, prof. UKSW

| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |  6  | 7 

 
 

Betabloker czy beta-bloker

Jak to jest z tymi beta(-)blokerami?
Czy pisze się: betablokery, gammaglobuliny, alfamimetyki czy beta-blokery, gamma-globuliny, alfa-mimetyki?
Moim zdaniem pisownia z dywizem jest poprawna, przez analogię do pisowni z symbolami greckich liter β-blokery itp.
Ale... W słowniku PWN on-line jest "beta-karoten" i "beta-bloker", za to w Wikipedii (wiem, to dość lewe źrodło wiedzy), w Wikisłowniku, pod hasłem "przedrostki" widnieje: "betaaktywny", "betablokery".
Oczywiście bardziej ufam słownikowi PWN, ale być może istnieje oboczna pisownia?

Z poważaniem, A.B.
PS. Do czasu otrzymania odpowiedzi będę jednak stosował pisownię z dywizem.

I to jest postępowanie słuszne, ma Pan rację: zawsze z dywizem.

W wyrazach złożonych człony równorzędne piszemy z łącznikiem. Litery greckie są członami równorzędnymi (znaczeniowo niezależnymi, choć zestrojonymi). To taki sam przypadek jak biało-czerwony (więcej: tutaj i tutaj).
Jest i drugi powód, o którym zresztą Pan wspomina. Wyrazy alfa, beta itd. są tylko zastępnikami liter greckich α, β itd., które oddzielamy dywizem ze względu na odrębność alfabetową, w związku z czym obie wiersje zapisu pozostają w granicach tej samej zasady ortograficznej: β-karoten = beta-karoten; β-bloker = beta-bloker.

Nawiasem mówiąc, poprawniejszymi formami są: lek beta-adrenolityczny i lek beta-sympatykolityczny (lepszy zapis: β-adrenolityczny, β-sympatykolityczny). Wyraz bloker jest kalką z angielskiego, uważa się go za żargonowy. Należy unikać też kalk typu mimetyk i lityk.