Mam problem z jednym z autorów naszego czasopisma. Moim zdaniem niepoprawnie
używa zaimka i pisze te pole, te doświadczenie itd. Kiedy
to poprawiam na to pole, to doświadczenie, autor wywołuje awanturę i twierdzi,
że nie znam polskiego. Już sam się zgubiłem, bo to się często powtarza.
Kto ma rację?
(W.K.B., dziennikarz)
Rację ma Pan.
Wyrażenia typu *te pole, *te okno, *te
doświadczenie powinny brzmieć:
to pole, to okno, to doświadczenie.
Wyrazy wskazywane przez zaimek są rodzaju nijakiego. Reguła związku zgody nakazuje, aby
zaimki były co do rodzaju, liczby i przypadka zgodne z
tym, co jest przez nie wskazywane. Skoro mamy do czynienia z przedmiotem
rodzaju nijakiego, to i zaimek, który go wskazuje, musi mieć ten rodzaj.
Odpowiednim zaimkiem jest w tym wypadku to.
Przyjrzyjmy się odmianie:
Rodzaj męskoosobowy / męskonieosobowy
|
|
l.poj. |
l.mn. |
M.
|
TEN brat / ten dom |
ci bracia / te domy |
D.
|
tego brata / tego domu |
tych braci / tych domów |
C.
|
temu bratu / temu domowi |
tym braciom / tym domom |
B.
|
tego brata / ten dom |
tych braci / te domy |
N.
|
tym bratem / tym domem |
tymi braćmi / tymi domami |
Msc.
|
tym bracie / tym domu |
tych braciach / tych domach |
W.
|
ten brat / ten dom |
ci bracia / te domy |
Rodzaj żeński
|
M.
|
TA siostra |
te siostry |
D.
|
tej |
tych |
C.
|
tej |
tym |
B.
|
tę (potocznie tą) |
te siostry |
N.
|
tą |
tymi |
Msc.
|
tej |
tych |
W.
|
ta |
te siostry |
Rodzaj nijaki
|
M.
|
TO pole |
te pola |
D.
|
tego |
tych |
C.
|
temu |
tym |
B.
|
to pole |
te pola |
N.
|
tym |
tymi |
Msc.
|
tym |
tych |
W.
|
to pole |
te pola |
Jak widać, zaimek wskazujący ten, ta, to ma formę te
tylko w mianowniku, bierniku i wołaczu liczby mnogiej, i to nie
wszędzie, bo nie w rodzaju męskoosobowym.
|