Zwracam się z prośbą o wyjaśnienie pewnej kwestii. Chodzi o pisownię pierwszej części wyrazu złożonego allo- czy - i to jest problem - alo-. W jednym ze słowników jest informacja, że poprawny jest zapis przez jedno l, w encyklopedii PWN proponowany jest zapis przez dwa l; przez dwa l zapisują też wyrazy takie jak allocentryczny, alloerotyzm, alloprzeszczep, alloizomer itp. lekarze i chemicy.

Będę wdzięczna za odpowiedź.

Pozdrawiam.
Krzyśka K.L.J.

Cząstka (przedrostek) alo-, która znaczy 'inny, wariantowy, obcy', jest pisana z jednym l. Pisownia z dwoma l (*allo-) jest uważana za rażący błąd ortograficzny (por. np. "Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN" pod red. Andrzeja Markowskiego).

Mimo to wiele słowników (i encyklopedii) do niedawna podawało formę z dwoma l jako wariant przetrwały z czasów sprzed korekty ortografii.
W niektórych słownikach formy te pozostawiono ze względów technicznych (nie opłacało się dokonywać tych - ilościowo niewielkich - zmian w kosztownym składzie poligraficznym), ale w wielu wypadkach dodano odsyłacze do zapisów właściwych (np. w "Wielkim słowniku ortograficzno-fleksyjnym", Świat Książki). Niestety i ostatnio widuję leksykograficzne prace poprawnościowe i publikacje naukowe (głównie lekarskie i chemiczne), które powielają ten niewątpliwy błąd.

W "Wikipedii" znalazłem słowo hasłowe *alloantygen (antygen *allogeniczny). Złożyłem prośbę, żeby to poprawiono.

Należy też pamiętać, że alo- lub allo- na początku wyrazu nie musi być przedrostkiem alo- o znaczeniu 'inny, wariantowy, obcy'. Tak jest w wyrazach typu alogiczny, gdzie przedrostkiem jest a-, ale także w wyrazach typu allobarbital, w których postacią prymarną przedrostka jest allil, w odmianie allo- lub rzadziej allilo-. Nie chodzi tu o izomer, ale o związek chemiczny propen, propenyl = allil.
Allobarbital to inaczej dwuallil barbiturowy albo po prostu dwuallil (chemicznie kwas 5,5-dwuallilobarbiturowy). Podobnie z allochlorkiem (chlorek allilu). Z dwoma l piszemy niektóre nazwy własne (np. liczne nazwiska: Gordon Alloport; nazwy krain i ludów: Allobrogum, Allobrogowie) oraz nazwy pospolite obce (terminy, zwykle z łaciny lub greki) niepoddane transkrypcji polskiej (np. Allobates - drzewołazy).

Tak więc piszemy: alocentryczny, aloerotyzm, aloprzeszczep, aloizomer, aloantygen itd.

Poprawmy też niektóre wyrazy w 6-tomowej "Nowej encyklopedii PWN" z 1995 r. oraz w suplemencie do niej. Stosuje się tam ortografię niekonsekwentną, raz z dwoma l, raz z jednym. Powinno się pisać (i drukować): alochton, alochtoniczny, alodialny, alogenny, alogeniczny, alometria, alomnezje, alomorfy, alopatia, alopatyczny, alopatryczny, aloplastyka, aloprzeciwciała, alosomy, alotriomorfizm, alotropia, alotropowy, alotypy, alotypia.