Lekarski Poradnik Językowy
Porady językowe. Strona główna


Repliki - odpowiedzi na najczęstsze pytania
Do strony początkowej LPJ...

Repliki, czyli odpowiedzi

Na pytania odpowiada © dr hab. Piotr Müldner-Nieckowski, prof. UKSW

| 1 | 2 | 3 |  4  | 5 | 6 | 7 |

 
 

Patrzał czy patrzył?

Chciałbym dowiedzieć [się] o słowo patrzał. Czy pisząc patrzałbym, robię błąd? Czy obecnie powinno się go używać?
Marcin D. (technik budowlany, zainteresowania: literatura)

Słowo patrzał (patrzała) to forma czasu przeszłego czasownika patrzeć.
Słowo patrzył (patrzyła) to forma czasu przeszłego czasownika patrzyć.
W zasadzie tego należałoby się trzymać, ale język się zmienia.

Obydwa czasowniki i ich formy czasu przeszłego znaczą to samo i zapewne dlatego coraz częściej obserwujemy krzyżowanie form jednego z formami drugiego, czyli łączenie czasownika patrzeć z formą czasu przeszłego czasownika patrzyć.
Obecnie w słowniku "osobistym" wielu Polaków występuje para patrzeć - patrzył, a pary patrzeć - patrzał i patrzyć - patrzył są spotykane rzadziej.
To tak, jakby powoli zanikały: czasownik patrzyć i forma czasu przeszłego patrzał, a zamiast nich chętniej były używane: czasownik patrzeć i forma czasu przeszłego patrzył.

Wniosek: patrzał to wyraz nadal najzupełniej poprawny, ale rzadziej używany niż równie poprawny i bardziej rozpowszechniony patrzył. Nie mam nic przeciwko patrzałbym, ale sam od lat mówię (i piszę) patrzyłbym.