Cofanie przecinka

Spójniki złożone i zarazem wtórne, które włączają zdania
i PRZED KTÓRYMI STAWIAMY PRZECINEK.
Są to związki frazeologiczne, które w obowiązującej od 1983 r. klasyfikacji A.M. Lewickiego należą do typu "wyrażenia funkcyjne", podtyp "spójniki złożone jednosegmentowe".

(Patrz też: replika "Tylko że..." na str. 3) oraz serwis Frazeologia.pl.

, a choć
, a gdy (kiedy)
, a jeśli (jeżeli)
, a mianowicie
, a następnie
, a ponieważ
, a potem
, a także
, a także że
, a to
, a więc
, a więc że
, a że
, aż do momentu (chwili) gdy (kiedy)
, albo lepiej
, albo raczej
, ale i
, ani nawet
, ani też
, chyba że
, chyba żeby
, co to (= który, któremu, z którym)
, czy może
, czyli że (aby, żeby)
, dlatego że
, dlatego żeby (aby, by)
, do momentu (chwili) gdy (kiedy)
, dopiero gdy (kiedy)
, dopiero jak
, dzięki temu (= dlatego)
, dzięki temu że (= ponieważ)
, i chociaż
, i choć
, i jednak
, i tak (= mimo to; = a więc)
, i to (= na dodatek, w dodatku)
, i to ile
, i to jak (jakby, jak by)
, i to gdy (kiedy)
, i to jeśli (jeżeli)
, i to który
, i to tak
, i to tak że (żeby)
, i to tyle
, i to tyle że
, i to żeby (aby, by)
, i tylko tyle
, i tylko tak
, ile razy
, ile że
, innymi słowy
, jak gdy (kiedy)
, jak gdyby

, jak również
, jak też
, jak żeby (aby, by)
, jako też
, jako że
, jak zawsze gdy
, który jeśli (jeżeli)
, lecz i
, lub raczej
, mianowicie że
, mimo to
, mimo że
, najpierw że (żeby, kiedy, jeśli)
, nawet aby (żeby)
, nawet że (gdy, kiedy, gdyby)
, nawet jak (jeśli, jeżeli)
, nawet tyle (tyle... ,ile...)
, na skutek czego
, na skutek tego
, na skutek tego że
, o ile...
, o ile... (w: o tyle..., o ile...)
, o tyle... (w: o ile..., o tyle...)
, po co
, po czym
, pod warunkiem że
, podczas gdy (kiedy)
, podobnie jak
, pod tym warunkiem że
, pomimo to
, pomimo że
, potem gdy (kiedy)
, po to
, po to żeby (aby, by)
, przy czym
, skutkiem czego
, szczególnie gdy (kiedy)
, szczególnie jeśli (jeżeli)
, szczególnie że
, szczególnie żeby (aby, by)
, tak jak
, tak jakby
, tak skąd
, tak że
, tak żeby (aby, by)
, taki (sam) jak
, tam gdzie
, tam skąd
, ten sam co
, teraz gdy
, to jest (= czyli)
, to znaczy (= czyli)
, to znaczy że (= czyli że)

, to znaczy żeby (aby, by) (= czyli żeby)
, tyle że
, tylko że
, tylko żeby (aby, by)
, tym bardziej że
, tym bardziej żeby (aby, by)
, w chwili gdy (kiedy)
, w momencie gdy (kiedy)
, w przypadku gdy (kiedy)
, w przypadku gdyby (jak by)
, w taki sposób że (żeby, aby, by)
, wtedy gdy (kiedy)
, w tym celu żeby (aby, by)
, w miarę jak
, w razie gdyby
, w wypadku gdy (kiedy)
, w wypadku gdyby
, właśnie gdy (kiedy)
, właśnie jak
, wobec czego
, wobec tego
, wobec tego że
, wprzód nim (zanim)
, w przypadku gdy
, wskutek tego
, wskutek tego że
, wtedy gdy (kiedy)
, w ten sposób
, w ten sposób że
, w ten sposób żeby (aby, by)
, w tym celu
, w wyniku tego
, w wyniku tego że
, w związku z tym
, w związku z tym że
, za to że
, z chwilą gdy
, z tą myślą żeby (aby, by)
, z tego powodu
, z tego powodu że
, z tej przyczyny że
, z tym że
, z tym zastrzeżeniem że
, zwłaszcza gdy (kiedy)
, zwłaszcza jeśli (jeżeli)
, zwłaszcza że
, zwłaszcza żeby (aby, by)
, z zastrzeżeniem że
, że żeby (aby, by)
, że aż
, że gdy (kiedy)
, że gdyby
, że jeśli (jeżeli)

UWAGI

Niektóre zbiegające się w zdaniu wyrazy tylko imitują spójnik złożony.
Na przykład:

• szkoda, że tak łatwo o nas zapominają ("szkoda" to przysłówek predykatywny, który zastępuje czasownik, a znaczy tu "żałuję"; spójnikiem jest tylko "że");
• dobrze, że się tego nauczyłem ("dobrze" to przysłówek predykatywny, który zastępuje czasownik, a znaczy tu "jestem zadowolony"; spójnikiem jest tylko "że");
• jedz tak, żeby nie poplamić obrusa (akcent znaczeniowy na "tak", które odnosi się do "jedz", a nie "poplamić"; spójnikiem jest tylko "żeby");
• jedź nad morze tym bardziej, że jesteś tak przepracowany (akcent znaczeniowy na "tym bardziej" i odnosi się do "jedź nad morze", a nie do "jesteś przepracowany"; spójnikiem jest tylko "że");
• mówię ci o tym tylko dlatego, że cię kocham (akcent znaczeniowy na "dlatego", które odnosi się do "mówię", a nie do "kocham"; spójnikiem jest tylko "że");
• zrobiłem dla niego tyle, że nie powinien narzekać (akcent znaczeniowy na "tyle", które odnosi się do "zrobiłem", a nie do "nie powinien narzekać"; spójnikiem jest tylko "że");
• Po sukcesie prasowym napisałem kolejne opowiadanie i to także zostało wysoko ocenione (spójnikiem jest tylko "i", a nie "i to", ponieważ "to" jest tu zaimkiem rzeczownym - zastępuje rzeczownik "opowiadanie", a nawet może być bez szkody opuszczone);
• zobaczył nadjeżdżający pociąg i to go uspokoiło (tu spójnikiem jest samo "i", a nie "i to", ponieważ "to" w drugim zdaniu jest zaimkiem rzeczownym, który zastępuje "zobaczenie nadjeżdżającego pociągu");
• mogę grać we wszystko, w brydża zwłaszcza, jeśli tylko zechcecie (akcent znaczeniowy (semantyczny) pada na "zwłaszcza", które odnosi się do "grać ... w brydża"; spójnikiem jest tylko "jeśli").

Warto przeczytać
Maria Szupryczyńska: Zaimek przysłowny czy część dwusegmentowego spójnika, w: Przysłówki i przyimki. Studia ze składni i semantyki języka polskiego, red. Maciej Grochowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2005, ss. 57-69.